Een hond uitlaten en de vraag: Wie ben je dan?

9 september. Dag 24. Innsbruck 0k. Totaal 1.275k.

Nooit eerder startte mijn dag met het uitlaten van een hond, in dit geval die van Bram, in Innsbruck. Ik had nooit gedacht het ooit te doen. Ik zou eraan kunnen wennen, slenteren door een stad met hippe, sportieve outdoormensen tegen een panorama van bergen, 360 graden rondom.

Het huis maakt zich leeg als mensen gaan werken, mountainbiken en zwemmen. Ik blijf alleen over net koffie en een boek. Heerlijk even tijd voor mijzelf, een huis voor mijzelf , een douche voor mijzelf.

Het maakt bespiegelingen los.

Wie ben je? Hoe geef je woorden aan je bestaan?

Ken je mij? Wie ken je dan?
Weet jij mij beter dan ik?
Ken je mij? Wie ben ik dan?
Weet jij mij beter dan ik?

Bron: Musixmatchtekst Songwriters: Huub Oosterhuis / Stijn Van Der Loo

Een stukje tekst uit van het nummer Ken je mij, wie ben ik dan?,  van Trijntje Oosterhuis. Tot op de dag van vandaag raakt het nummer me en het verwoordt mijn zoektocht naar antwoorden op de grote levensvragen: Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Wat is mijn purpose in het grotere geheel? Een zoektocht naar identiteit. Maar wat is dat dan? En hoe vind je het (terug)?

Identiteit betekent ‘gelijk zijn aan’ of ‘samenvallen met’. De vraag is dus: Waar val je als mens mee samen?

Ieder heeft zo een manier om zich voor te stellen en kenbaar te maken, maar hoe kun je jouw stoffelijke zijn nou het beste samenvatten in woorden? Wie ben je?

We stellen ons meteen voor met onze naam, maar je naam is niet je identiteit. Een naam is slechts een label, een stigma, een stempel. Of is het meer?

Ga je leven naar je naam of gaat je naam jou vormen? Heeft je naam invloed op je karakter?

In mijn geval heeft mijn naam bijgedragen tot een wat rebelse inslag. Op school voelde ik enorme afstand tot mijn klasgenoten, noem het maar vervreemdingservaringen. Ik bezag ze en vroeg me af waar ze zich nou toch allemaal zo druk om maakten. Steeds die drukte om Ajax, Feijenoord of PSV en als je een keuze kenbaar maakte, was het fout kreeg je klappen. Ik verafschuw voetbal en haar Schwalbes sinds mijn geboorte en antwoordde steevast ‘hardlopen’. Niet het juiste antwoord. Ook het onjuiste merk sportschoenen leidde tot pestgedrag. Tenslotte had ik mijn naam tegen.

Een nieuwe school, een nieuwe klas en met zijn allen in de kring stel je jezelf voor. Voor mij de hel.
‘Ik ben Fleur, Jaap, Pieter…’
‘Ik ben Jan Fokke Oosterhof’
Wat volgt is een arsenaal aan verbasteringen waar een statisticus het bestaan van zou ontkennen.

Fokke, Fokkibus, Fokkehontas, Fok, Fokker, Fokkie, Fucker, Jean Focke, Fokke op sokke, Fokke waterpokken, Fak, Jan Fuckkie… De creativiteit van kinderen is eindeloos. Als je niet beter wist, zijn kinderen de afgezanten van Satan. Maar een pestend kind is zelf vast ergens de klos.

Mij heeft het gevormd. Voorstellen en naampje noemen was niet een hobby, eerder een verschrikking. Bij voorbaat ging ik fluisteren waarna en de oplettende juf liet mij mijn naam dan nog twee of drie keer herhalen, voer voor de wolven. Het heeft vast bijgedragen aan mijn recalcitrante, rebelse inborst.

Uit mijn naam wordt in ieder geval duidelijk dat ik Friesse roots heb. Iets met opa’s aan beide kanten, Jan Andries en Johannes Fokke. Voeg dat samen en voila.

Een gevalletje synchroniciteit: Tijdens het schrijven van dit stuk verkeer ik bij vaders. We ruimen samen de berging op en ziedaar een diploma van mijn opa uit 1928 met zijn namen erop. Een vergeeld stuk perkament, aangetast door de tand des tijds. Hoe leuk dat het precies nu zich openbaart. Uit de cijfers blijkt wel dat opa geen held was in handelswetenschappen. Lol.

De vraag is dus of je na je geboorte je naam autonoom vulling gaat geven, of krijg je al van alles mee. Natuurlijk heeft je opvoeding een enorme impact op je denkbeelden. Het nature or nurture-debat. bij mij leidde het tot een sceptische, kritische inslag met licht barbaarse, agnostische basis.

En toch ben ik wel een spiritueel  wezen. Ik geloof dat mijn moeder ergens over me waakt als ik gekke dingen doe. Het  vertaalt zich in lichtbollen op foto’s die ik verklaar als haar aanwezigheid. Mijn vriendin stuurt me een bericht dat het gaat om een orb. De energie van een overleden persoon of dier, kàn je soms als een lichtbol waarnemen op een foto. Ik heb aardig wat van deze foto’s en ondanks mijn nuchtere inborst vind ik het mooi me hieraan vast te houden.
Bron: https://www.geneotsa.nl/wat-is-een-orb-of-lichtbol/

Al in een eerdere blog werd duidelijk: je bent wat je doet. Een nalatenschap van de existentialisten die het accent verschoven van het tijdloze wie ben ik? naar het in tijd geplaatste wat doe ik? Je bent je acties. Werk is dan dominant. Je identiteit is echter niet je werk. Het is slechts een invalshoek.

Werk, een loopbaan, is een van de belangrijkste dingen waaraan we onze identiteit ontlenen. Het is veelal het eerste waarmee je je voorstelt, na je naam. Dat is niet zo gek als je bedenkt dat je er veertig uren in de week mee zoet bent. Toch is ook werk maar een momentopname, want je hebt verschillende banen in je loopbaan.

Genoeg mensen zien werk als een noodzakelijk kwaad, als ze de deur uitlopen aan het einde van de dag begint het echte leven weer. Daar snap ik niets van, want het betekent dat je vijf dagen in de week iets zonder passie, of zelfs met tegenzin doet, van donker tot donker. Dat gaat in tegen alles waar ik voor sta, dan ben je een slachtoffer van uitgesteld geluk. Dan heb je je ziel aan de duivel verkocht.

Voor mij is werken, leven. Ik ben altijd aan het ondernemen, het verrijkt, het inspireert en het levert een groep van fijne gelijkgestemden op. Een gevoel van zingeving en betekenis zijn daarbij essentieel. Als iets géén betekenis heeft, je doet iets routinematigs in een groter geheel, kan ik het niet.

Je kunt ook uitgaan van sport, hobbies, relatie of projecten waar je aan werkt.

Is wie je bent maakbaar zoals het existentialisme betoogt? Of zit het in je, of is het wat het leven van je maakt, wat je overkomt? Vroeger was dit vraagstuk waarschijnlijk eenvoudiger. Je had een baan, twee kinderen en het geloof en dat waren de hoekstenen van je bestaan. Daar hield je je aan vast. Het werd je aangereikt, terwijl je tegenwoordig op alle vlakken keuzes mag maken, over je opleiding, je werk, je kledingmerken, je auto. In een consumptiemaatschappij sta je voor nogal wat keuzes. Veel jongeren ervaren keuzestress. Werk definieert je en je wilt de mogelijkheden jezelf te ontplooien. Je kunt niet zomaar lang ergens aan de slag, misschien is het elders beter voor je.

Een insteek om jezelf mee te definiëren die ik mooi vind, is die van morele principes. Politici bijvoorbeeld staan ergens voor. Tegelijk is er dan nog maar weinig ruimte voor twijfel. Als je genuanceerd bent, je fouten durft toe te geven en je kwetsbaar opstelt, ben je in deze tijd geen goede politicus. In mijn ogen ben je dan wel een goede leider die we in deze tijd nodig hebben. Ik zou direct op je stemmen. In het huidige politieke systeem word je dan echter als zwak en onbetrouwbaar betiteld. Er is geen ruimte voor nuance en authenticiteit, eerder voor oneliners en meningen. Identiteitspolitiek op basis van sterke overtuigingen en principes.

Een interessante vraag is wat je eigen morele principes zijn. Ik geloof in bestaansverwondering, het niet zo zeker zijn en dingen tegen het licht houden. Niet voor niets is Bestaansverwondering de naam van mijn eenmanszaak.

Ik geloof in twijfel, nuance, rede en dialoog. Daarin kan ik met de pen uitdagen en poneren, maar in de kern verwonder ik, hoop ik. Alle columns eindigen in mijn ogen met een vraagteken, dat uitnodigt tot constructieve dialoog. Ik geloof dat bestaansverwondering nodig is in tijden van crisis waarin mensen afgaan op sterke oneliners maar juist nuance zo nodig is. Vaak maakt verwondering eenzaam, alsof je met je roeibootje in een onstuimige zee zit temidden van mammoettankers die onverstoorbaar voortgaan op de verkeerde koers.

Daarnaast identificeer ik me met twee principes, 1. The power of one, jij kunt in je eentje de wereld ten goede veranderen, en 2. Pay it Forward, het inspireren van anderen om daarbij te helpen. In het verlengde hiervan geloof ik dat ‘gewone’ mensen in staat zijn tot grootse dingen. Dat zit niet in je titel of afkomst, maar in wat je doet om de wereld een beetje mooier te maken. Wij hebben daarin in Nederland in mijn ogen meer verantwoordelijkheid omdat we onder een zeer gunstig gesternte geboren zijn. We hebben het veel beter dan miljoenen mensen elders in de wereld.

Een initiatief dat ik zelf ben gestart is de Green Runner Movement. Op trails in de bossen zie ik teveel zwerfafval en dat gaat me aan het hart. Ik ruim het op in de hoop dat anderen hetzelfde gaan doen. Zo ook op deze tocht, ik verzamel zwerfafval en stouw er een kajak mee vol op de Linge en ook de rugzak moet eraan geloven.

Het klimaat gaat mij aan het hart. Gek is dat we ons als land eenvoudiger identificeren met het Nederlands Elftal dan met onze natuur. Voetbal is een spelletje, overstromingen en zuurstoftekort kunnen je dood worden. Het doet denken aan de diamant-waterparadox. Zo kost water niets en diamant veel en toch heb je liever een flesje water als je in de woestijn ligt te creperen. Het is de schijnbare tegenstrijdigheid dat, hoewel in termen van overleving klimaat belangrijker is dan voetbal, en hele hordes toch warmer lopen voor voetbal. Klimaat is te abstract, net als corona.

Zo bezien kun je identiteit vanuit verschillende invalshoeken benaderen. Resteert de vraag: Hoe het leven de tweede helft invullen na terugkomst? Een lieve vriendin heb ik ontmoet en daar kijk ik heel erg naar uit, maar al die andere pijlers onder het bestaan liggen nog open.

Daartoe is er een pelgrimstocht, om eens diep te filosoferen over al deze vragen die ten grondslag liggen aan het leven. In de hektiek van alledag sneeuwen die vragen onder. Wordt vast vervolgd…



Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Maak een website of blog op WordPress.com

%d bloggers liken dit: