Munro Mission 2023; 282 peaks, 4.500k, 200.000 altimeters

In mijn universum spelen kinderen nauwelijks een rol. Ik heb ze niet en tref ze zelden op mijn pad. Dat is anders als ik de boerderij van vriend Carlo renoveer. Hij heeft twee heerlijke mannetjes met eenzelfde bos wilde krullen als zijn schedel siert.

De mannetjes staan in de ochtend direct aan. Ik niet, zoals menigeen weet. Ik ben niet direct gevaarlijk, maar het is wijs mij met rust te laten op de vroege ochtend. Aldus schrik ik me nog net niet de tandjes als ik van de stofzolder waar ik resideer, de woonkamer in kom en oudste zoon gillend voor me staat met het masker van een horrorclown op zijn snufferd. Hij heeft mazzel dat ik hem niet volautomatisch neerhoek en uutschakel. Goedemorgen. Koffie dus. Stilte is een groot goed.

Ik werk voor Neverrest. Al 12 jaar. We organiseren stadsuitjes waarbij je wordt afgeluisterd. De praktijk is dat ik 30 keer langs je loop, hoor wat je zegt en dat krijg je dan als een sms’je terug op je telefoon.

Op dit moment zijn er veel uitjes. Organisaties halen twee jaar corona in met eindelijk weer een leuk dagje op pad. Vooral Amsterdam is in trek.

Pas als je bewust probeert mensen af te luisteren, merk je hoeveel lawaai, omgevingsgeluid er in Amsterdam centrum is. Het is verschrikkelijk, drilboren, hamers, straatartiesten, scheldende mensen, piepende trams, draaiorgels, remmende auto’s en ander ongerief.

Sowieso maakt een stad niet het beste in mensen los. Zet mensen te dicht op elkaar en beschaving brokkelt af. Niet eerder ervoer ik zoveel agressieve, scheldende, tierende mensen op één dag als tijdens een event in Amsterdam centrum afgelopen week. Forenzen fietsen als hondsdolle debielen over de grachten en proberen toeristen aan te rijden, busjes met bouwvakkers scheuren over de smalle eenrichtinggrachtjes met scheldende chauffeurs in hun zoektocht naar de tweede richting, toeterende scooters van de zoveelste bezorgdienst janken  toeterend voorbij. Ondertussen ben ik bijna stoned als ik de zoveelste coffeeshop passeer.

Met enige weemoed denk ik terug aan de ochtenden waarop mijn gadbrander suizde en het water pruttelde tussen mijn benen voor een primitieve kop koffie. De walmen van het zwarte levenselixer vermengen zich met de geuren van nat blad. De wereld ontwaakt om mij heen, ik als navel van het universum in mijn element.

De wereld ontwaakt in fases, eerst de vogels, dan de insecten, dan de zon, dan jijzelf. Die volgorde is natuurlijk en voldoet aan het ritme der dingen. In Amsterdam centrum gaat het in omgekeerde volgorde, daar worden mensen aggressief van, zo lijkt.

Zo zittend in nat gras ben je alleen, misschien zou een ander het ontheemd noemen. Zo voel ik me in de stad, verloren. In de natuur ben ik alleen, zelden eenzaam. In de stad voel ik me verdwaald, ik hoor er niet, een dolende ziel die zichzelf niet hoort. Stilte ontbreekt en juist dat maakt een reis naar binnen mogelijk. Reflecteren en verbinding met jezelf vinden.

Stilte is een thema geweest tijdens de eerste maanden van corona. Het achtergrondgeluid van snelwegen en steden werd naar de achtergrond verdrongen, heel even werd het een beetje stil in Nederland. In 2018 kwam de Wereldgezondheidsorganisatie met lawaairichtlijnen voor de Europese Unie. Er wordt aanbevolen dat verkeerslawaai overal onder de 53 decibel blijft. Dat terwijl het doorspoelen van je toilet al gepaard gaat met 70 decibel. Lawaai is ongezond, het leidt tot frustratie, cognitieve en psychologische schade, slaaptekort, tinnitus en gehoorschade.

Ziedaar de aggressieve sfeer in Amsterdam. Door alle geluid en prikkels bouwen mensen volautomatisch, onbewust een buffer om zich heen en hebben ondanks de grote aantallen lotgenoten juist minder verbinding dan in kleinere gemeenschappen. ziedaar mijn stelling dat de stad het slechtste in de mensen naar boven brengt. Quod erat demonstrandum.

Het verminderde omgevingsgeluid tijdens de pandemie was slechts van korte duur, inmiddels zijn we met veel meer lawaai teruggekeerd. Nooit zal ik terugkeren in de randstad waar ik mijn jeugd doorbracht, maar inmiddels moet ik constateren dat ook Nijmegen zoveel drukker is geworden. Iedere ochtend fiets ik in de file naar het Keizer Karelplein en in de avond in dezelfde file terug.

Ik sprak gisteren een vriend die me attent maakte op het feit dat we in Nederland niet meer spreken van de randstad, maar van de ‘stedenkring’ die loopt via Breda, Dordrecht, Nijmegen, Arnhem, Zwolle en Amersfoort. Het maakt de Veluwe tot het oog van de storm.

Stilte is een groot goed. Echte stilte ervoer ik op de Groenlandse ijskap en in de Marokkaanse Sahara. Op je rug naar het Noorderlicht staren en in de Sahara op een duin naar de sterrenhemel koekeloeren.

Zo stil dat het enige geluid nog door jou wordt veroorzaakt. Het bloed dat door je hoofd stroomt, het geritsel van je kleren, het bonzen van je hart. Dat is indrukwekkend, benauwend bijna, alsof je in een stomme film speelt. De Franse taal bezigt de term silence absolut, als er geen wind, dieren, mensen of andere bronnen van geluid meer zijn. Sowieso een interessant concept om te bedenken dat er in het universum geen geluid is als er geen oor is om het te horen. Het doet me denken aan een prachtige zin die ik dit weekend las in de Volkskrant: “Denken is dansen met je verstand op de melodie van de wereld. Maar bij de dood zwijgt het orkest”.

Ik gun iedereen een portie stilte en met mij Henry David Thoreau: “I wish to hear the silence of the night, for the silence is something positive and to be heard”. Was het niet Confucius die stelde: “Een mens heeft twee oren en één mond om twee keer zoveel te luisteren dan te praten”.

In dat kader heb ik niets met politici die stelligheid aan de dag leggen en overal een antwoord op hebben. Waar is de politicus die zich in stilte hult om dan na enige twijfel gewoon te bekennen dat hij vooralsnog het antwoord schuldig moet blijven? Ik zou op hem of haar stemmen. Na 47 jaar leven heb ik nog steeds niet de illusie dat ik de wijsheid in pacht heb minister te zijn en het land te besturen, daarvoor moet je wijs zijn en enige grijze haren aan de dag leggen. Dat laatste gaat me overigens goed af. Wijsheid is niet altijd een antwoord hebben en stelling nemen, maar soms je hullen in de nevelen van de eeuwige stilte.

Het is niet zo gek dat ik met collega-avonturier Geert bedacht heb weer weg te vluchten van de ‘beschaafde’ wereld en me maanden rennend op te houden temidden van Schotse bergen, daar waar het stil is.

Silence absolut…