Connie Palmen introduceerde een mooie term: ‘Erlosungssehnsucht’. Het verlangen om op te lossen. Dat is wat ik wil na Corona, verdwijnen, weg van alles. Wegrennen van huis en haard, er is geen betere manier om te verdwijnen. Het is de omgekeerde lifehack. Retraite is rebellie, het onder de radar verdwijnen, aldus mijn voorganger, avonturier Sylvain Tesson die zichzelf trakteerde en zich zes maanden terugtrok in een berghut aan het Bajkalmeer (zie het prachtige boek Zes Maanden in Siberische Wouden).
Het heeft ertoe geleid dat ik in augustus start met het project ‘Run tot he end of the world… and beyond’. Ik ga rennend van Pieterburen, via het Pieterpad naar Mauth in Duitsland. Aldaar loop ik in september een hardloopwedstrijd over 1.001 kilometer non stop in 13 dagen (www.megarace.de). Na mijn finish ren ik via de Alpen en Pyreneeën door naar Santiago de Compostela…en door naar Finisterre, het eind van de wereld waar een pelgrim zijn schoenen verbrandt. Daarna ren ik naar Nazaré, het dorp dat bekend is van de enorme golven waarop surfers hun leven wagen. Een epische hardlooptocht over 5.300 kilometer.
De looptocht, een vlucht?
Dit is het verhaal van de vlucht, de looptocht die me wegvoert van alles dat me bekend is, op weg naar nieuwe prikkels en sensaties. Weg van een jaar tussen vier muren zitten (werken), opgesloten door Corona. Maar is het een reis? Is het een vlucht? Of is het misschien wel juist mijn purpose in het leven, voortbewegen en ervaren in plaats van op één plek wonen en zijn. Is dit écht leven?
Als ik een vriend aan de lijn heb en vertel over mijn plannen, is zijn eerste reactie zonder enige aarzeling: ‘Waarvoor vlucht je, Jan?’ Ook voor de Romeinse filosoof Seneca komt reizen neer op wegvluchten van jezelf, maar ik geloof dat het precies andersom is.
Een vlucht zou zijn, iets achterlaten, maar als er één ding is dat ik inmiddels heb geleerd en dat Paulo Coelho zo mooi illustreert met zijn boek De Alchemist, dan is het wel dat je bij elke vlucht jezelf meeneemt. Sterker nog: bij een vlucht uit het normale, kom je jezelf eerder tegen. Het is de confrontatie met je demonen aangaan. Want dat ze komen, is zeker.
Weg van de ruis
Weg van de ruis van de moderne, geciviliseerde wereld en terug naar de puurheid van de natuur die de eeuwigheid belichaamt. Je voelt het als je onder een immense eik staat die hier al vele malen langer is dan jij en ook nog vele malen langer zal zijn dan jij. De eik is niet met jou bezig en doet zijn eikending. In de schaduw van de eik ben ik totaal nietig. Dat is wat ik wil ontdekken. Een hardloopreis van bezinning, een zoektocht naar de zin en onzin van mijn leven. Was het niet de filosoof Kierkegaard die zei ‘dat de beste ideeën ontstaan tijdens het wandelen’ en ‘dat er geen probleem zo groot is dat je er niet van weg kan wandelen’?
Ook recent sprak ik een vriend. Zijn broer snapt mij niet, snapt niet waarom ik dit ga doen. Dat snap ik op mijn beurt. Hij zit zoals zoveel mensen vast in een leven van werken, een groot-groter-grootst huis en dito auto, de sociale druk van alsmaar méér, die een consumptiemaatschappij in zich draagt en die wordt belichaamd door nog harder werkende vrienden. Als zij een nieuwe auto kopen, zit je er direct met de neus bovenop. Reizen moeten zo ver mogelijk, alles met het vliegtuig.
Om dan een kerel te zien die binnen een dag al zijn meubels ‘loost’ via Marktplaats en die blijkbaar het geluk vindt in maanden lang rennen met het huis op de rug, dan moet dat verwarrend zijn. Iemand die geluk vindt in ‘niets’ en die liever ervaart, dan bezit. Iemand die hardop zegt dat Corona ons misschien wel geleerd heeft dat we vliegen moeten afzweren, of althans tot een minimum moeten beperken.
Typisch is dat ik hem een week later zie tijdens een verjaardagsborrel en ondanks het feit dat hij weet van mijn renproject, brengt hij het niet ter sprake…Als je buiten de lijntjes leeft, roep je weerstand op. We zijn de twee uitersten op het spectrum, waarvan er geen ‘fout’ is, hooguit totaal de tegenpolen.
Loskomen
Mijn reis gaat over loskomen van alles waaraan die ander zo vastzit, een baan, een huis, een hypotheek, een sociaal netwerk en een agenda die het leven bepaalt. Iedereen droomt wel eens van het helemaal vrij zijn, geen moetjes meer en ik mag dat verkennen, zelf de agenda bepalen, iedere minuut van de dag. Geen bezit, geen lasten en dus vrijwel geen verplichtingen. Brad Pitt verwoordt het mooi in de film Fight Club: ‘The things you own, end up owning you’. Ik denk aan mijn vader die drie kasten vol gereedschap had; een groot huis vraagt om veel onderhoud. Zelf heb ik een hamer en
twee schroevendraaiers, een platkop en een kruiskop. Als ik tekort kom, vraag ik hulp en leen, of gebruik tegen een kleine vergoeding.
The things you own, end up owning you. It’s only after you lose everything that you’re free to do anything.
– Brad Pitt in Fight Club
Ik word gesterkt in deze visie door de ‘spijtlijst’ van verpleegster Bronnie Ware. Ze voerde gesprekken met mensen die op hun sterfbed lagen en vroeg ze waar ze het meest spijt van hadden. Iedereen bleek op dezelfde dingen uit te komen: Mensen wilden dat ze meer moed hadden gehad om hun eigen leven te leiden, niet zo hard gewerkt hadden, opener waren geweest over hun gevoelens, meer contact met familie en vrienden hadden gehad en dat ze de gelukkige momenten meer hadden toegelaten in hun leven. Het gaat dus om ervaren en diepe verbinding met anderen, alles dat het beleid van mondkapje en afstand houden het afgelopen jaar heeft ondermijnd.
Tussen de omlijnde haltes door wil ik trails door groene gebieden aan elkaar rijgen. Niet de afstand, maar de natuur is het motief. De juiste weg is de groene trail die me tussen het asfalt door laat slingeren op weg naar mijn tussendoelen. De enige aanraking met de maatschappij bestaat uit de korte, maar fijne gesprekken met de mensen op je pad. Ze beginnen omdat je water, een slaapplaats of een richting nodig hebt en eindigen vaak met zoveel meer dan waar je op uit was. Een fijn warm bed, een verzorgde lunch, of een urenlang gesprek over de zin van het leven op een kruispunt. Dat is het leuke aan reizen zonder welomschreven doel, alles dat meezit is een cadeautje.
Dit in tegenstelling tot de volledig georganiseerde en geboekte reis: het kan alleen nog maar misgaan. Dat is ook meteen de negatieve insteek van de georganiseerde vakantie: Waar gaat het mis? Waari wijkt de realiteit af van het plan? Waar kunnen we gaan klagen en geld terug krijgen?
Liften
Columnist Christiaan Weijts van NRC-Handelsblad schrijft (in ‘picknicken binnen de lijntjes’, 29/5) over de cirkels in het gras, die mensen in Coronatijd moeten helpen om ook ontspannen in het park anderhalve meter afstand te houden. Voor hem staan ze model voor het bestaan dat ieder wacht: het verdwijnen van het spontane, het toevallige. En komen de meest waardevolle dingen in het leven niet juist bij toeval tot stand? Denk aan de leukste ontmoetingen als je gaat liften.
Daarom is liften ook zo leuk. Iedere geslaagde lift brengt je verder dan het punt waar je was en is een cadeautje. Veelal levert het ook nog dat leuke gesprek op en inside knowledge over de omgeving. De reactie die ik veelal krijg als ik vertel over liftavonturen is ‘dat ik zo dapper ben’. Het is denk ik een uitvloeisel van de angstmaatschappij waarin wij momenteel leven. Zeker tijdens Corona is sprake van een angstpandemie, maar het gaat veel verder. Alle wandel- en fietspaden zijn voorzien van bordjes en (fiets)knooppunten die antwoord geven op de vraag hoe ver het nog is, stoplichten tonen hoe lang je nog moet wachten, weerapps halen de onzekerheid uit het weer en filemeldingen voorspellen hoe lang je stilstaat.
Controle loslaten
Als je gaat wandelen, neem je veelal dezelfde mooie paadjes, omdat je weet dat je zo een mooie (veilige) wandeling hebt. De hersenen werken net zo: als je maar vaak genoeg hetzelfde doet, nestelen de patronen zich in je brein en je bent ‘hotwired’ om bepaald gedrag te vertonen. Alle onzekerheid wordt verruild voor zekerheid. We schieten door in onze pogingen het leven te controleren. Toiletpapier hamsteren, is het eerste dat ons te binnen schiet tijdens een intelligente
lockdown. Intelligent en wc-papier hamsteren; het voelt als een contradictio in terminis.
We zijn overgereguleerd en angst leidt tot irrationeel gedrag. Het blijkt maar al te duidelijk tijdens een van mijn mini-expedities in Coronatijd. Ik ren het Pieterpad non-stop en neem alleen een slaapzak mee. Ik blog erover op Facebook. Achtereenvolgens gaan bezorgde lezers – hoe lief – hun angsten op mij projecteren. Waar slaap je dan? Hoe kom je dan aan water? Waar ga je dan naar het toilet? Na de tweede dag hebben 27 mensen me een slaapplaats onderweg aangeboden, iemand heeft alle watertappunten langs de route gemaild, iemand anders alle campings en weer iemand anders alle kerken met openbare toiletten. Zelf bel ik gewoon aan en vraag om water en zelfs vraag ik laat op de avond bij oude mensen of ik in de garage mijn slaapzak mag uitrollen. Ik krijg altijd ‘ja’ op het rekest.
Het leert me dat mensen in principe deugen en behulpzaam zijn, om Rutger Bregmans te citeren, en dat zo reizen écht leven is. Het jezelf overgeven aan de omstandigheden en vertrouwen hebben dat het goed komt. Voor mij totaal binnen de comfortzone daar waar veel mensen het blijkbaar spannend vinden. Om af te sluiten met een liftvoorbeeld. In Zwitserland krijg ik een lift van een dame die in de tachtig is. Op mijn vraag of ze het niet gevaarlijk vindt om mij mee te nemen, antwoordt ze juist van niet. ‘Als er nu iets gebeurt, kan ik haar immers beschermen…’ Het draait allemaal om perspectief.
Ik mag met mijn ‘Loop voor Hoop’ het perspectief van heerlijke ontmoetingen en toevalligheden van het leven weer gaan verkennen. Wat een vooruitzicht om weer écht te leven en het bloed door je aderen te voelen stromen.
Ik wil een aantal waarden uitdragen tijdens mijn tocht:
• Hoop na een jaar van Corona; weer stippen op de horizon.
• Het plezier van bewegen. In 2019 had 51% van Nederlanders vanaf 18 jaar last van overgewicht. Dat is na een jaar van binnen zitten alleen maar opgelopen, dus kom van de bank, beweeg en geniet van de natuur.
• Bewustwording rondom zwerfafval; ik wil vanuit mijn Green Runner Movement iedere kilometer 1 stuk zwerfafval rapen, dus 5.300 stuks en daar actief een dagboek over bijhouden.
• Minimalisme; ik ga op pad met slechts 6,88 kilo uitrusting (inclusief tent, slaapzak, matje en brander) en promoot een actieve leefstijl met minimale ecologische footprint.
• Reflectie en zingeving; na een zware privé-crisis wordt dit een maandenlange tocht van bezinning. Een zoektocht naar het bestaan vanuit mijn Bestaansverwondering (tevens de naam van mijn bedrijf).
AP Support als partner
AP Support is mijn partner in ‘Run to the end of the world… and beyond’. Wat ons bindt? Kernwaarden als ‘talentontwikkeling, ‘passie’, ‘lef’ en ‘betrouwbaarheid’. En onze sportmentaliteit, de wil om het beste uit jezelf te halen en jezelf te blijven ontwikkelen. Iedere dag. Reis je mee op mijn Loop voor Hoop naar het einde van de wereld… en weer verder?
www.expeditionlife.nl (Gaat voor augustus online en doet verslag van het project)
www.janfokkeoosterhof.nl
www.greenrunnermovement.nl
Munro Mission 2023; 282 peaks, 4.500k, 200.000 altimeters 
Geef een reactie