Ik ben in een ver verleden afgestudeerd aan de Erasmus Universiteit op kennismanagement. Mijn scriptie Organiseren rondom Kennis is opeens weer bijzonder actueel met de opkomst van AI. Ik hoor veel mensen om me heen het afwimpelen met een ‘niet echt’ en ‘je moet zelf aan het roer blijven staan’. Ik denk dat het grootste deel van de ons omringende mensen nog niet beseft hoe verstrekkend de gevolgen zijn. Het is echt onwaarschijnlijk wat er momenteel op ons afkomt. De mogelijkheden maar ook bedreigingen zijn ongekend. Dat gezegd hebbende ben ik me meer gaan verdiepen en las recent ‘Het beste boek over AI op dit moment’.

Het is het boek ‘Co-intelligentie; Slimmer werken met AI’ van Ethan Mollick. Het is guru Alexander Klopping die roept dat het het beste boek is. Maar Alexander is de uitgever dus hij kan niet anders dan dit roepen. Hij lacht zich ondertussen een kier in de broek want er gaan tienduizenden exemplaren over de toonbank. Dat heeft hij slim gedaan (misschien wel met AI).

Laat ik meteen de mythe uit de lucht halen. Dit is niet het beste boek. Sterker nog: Ik vond het geen goed boek. Dat begint al met een belabberde vertaling vanuit het Engels. Dat culmineert in de ‘getande grens’. Uit de context haal ik met moeite wat bedoeld wordt. De vertaling gaat tussen jou en de inhoud zitten. Ik had daar als uitgever nog een paar rondjes AI overheen gegooid.

Wie denkt dat hij na lezing van het boek slimmer gaat of kan werken, komt berooid uit. Het boek vliegt hoog over en vertelt over de opkomst van AI, wat het is en doet en wat voordelen en gevaren zijn (What) maar nergens leer ik hoe (How) ik ermee moet werken. Geen uitleg over prompts – waarom noemen ze het niet gewoon vragen die je aan AI stelt – en hoe ik concreet qua tekst, beeld, PPT of programmeren meer uit AI kan halen. Na lezing van dit boek zit je achter je scherm en bent bijna geen stap verder in hoe je AI aanstuurt en voor je laat werken. Je snapt veel over de Black Box maar staat nog steeds voor de deur.

Een aantal inzichten en gedachtenspinsels deel ik.

Gebruik AI niet om je te vervangen, maar om je aan te vullen. Jij gaat over het verhaal en AI vult aan, analyseert, giet in een vorm. Uiteraard zijn er veel mensen die AI al het werk laten doen (lui) en dat proef je.
Mijn grootste allergie is voor AI content zonder menselijke onderliggende kern. Schrijvers zonder een eigen verhaal die zelfs niet de moeite hebben genomen om afbreekstreepjes en icoontjes te verwijderen. Dat is echt de numero uno waaraan je AI herkent. Dat staat mij tegen. Het is een dunne lijn waarop de schrijver loopt. Teveel uiterlijke kenmerken van AI en het stoot af. Idem voor de typische gegenereerde afbeeldingen.

Je moet volgens het boek the human-in-the-loop blijven.

Dit kun je doen door een onderscheid in taken te maken:
– Taken voor mijzelf waarbij het menselijke aspect een belangrijke rol speelt.
– Gedelegeerde taken met risico dat AI soms hallucineert in haar drang creatief te zijn en controle dus essentieel blijft.
– Geautomatiseerde taken die je helemaal los kunt laten.
– Er wordt gesproken over cyborgtaken en centaurtaken. De vertaling zit in de weg ofwel You’ve lost me here’.
Grappig is dat ik nu met AI een assenkruis wil maken met deze begrippen met op de ene as complexiteit en de andere mens versus AI… maar na lezing van dit boek geen idee waar en hoe dat aan te vangen.

Interessant vraagstuk betreft auteursrecht. AI leest alles en geneert op basis van al die input iets nieuws en oorspronkelijks door overal vandaan te plukken. Daarmee schendt je geen auteursrecht. Maar voer je méér Van Gogh in dan krijg je méér Van Gogh. De andere kant van de medaille is dat de output van AI auteurschtelijk nog niet geregeld is. Jij gaat het gebruiken maar is het van jou?

Belangrijkste inzicht: Geef AI een rol en breng haar in stemming.
Een AI genereert antwoorden op basis van ingevoerde data en patronen. Als je een specifiek antwoord wenst dat afwijkt van de algemene patronen, moet je een AI kaderen. ‘Je bent een ondernemer, leraar, adviseur, vriend, story teller, reclamebureau… Geef me vanuit die rol advies…’
Hoe beter je framet, hoe specifieker je antwoord. Je moet AI in een stemming brengen anders krijg je algemene output.

Juridische kennis
Ik heb een geschil met de gemeente Utrecht over een brug die al maanden dicht is en het gaat ook nog een jaar duren voor er een nieuwe brug is. In twee minuten schrijf ik een prompt. Binnen één seconde genereert AI voor mij – in de rol van advocaat – een foutloze, juridische brief. AI is goed in juridische zaken, wetten, regels, normen, kaders.

Lokale kennis
Ik heb een idee voor een nieuwe expeditie in een ver land. Binnen seconden levert AI mij – in de rol van reisadviseur – een volledig expeditieplan inclusief bijzonderheden van het land, weeromstandigheden, lokale hindernissen, eerdere pogingen, een trainingsschema, een paklijst en een plan van aanpak. Voorheen zou het mij dagen research hebben gekost dit uit te werken.

Creativiteit
Evenzo vroeg ik AI in een rol als reclamebureau om 10 creatieve namen voor de expeditie te verzinnen die lekker bekken met gebruik van alliteratie. Alle 10 zijn ze leuk, ik had ze nooit kunnen verzinnen, nummer 4 is het geworden.
Maar ook verzin 10 sponsors… Maak een creatieve email om sponsors binnen te halen.

Onmogelijke combinaties
Ik had jarenlang een favoriete aftershave die uit de markt werd genomen. Recent vond ik een shampoo die erop leek. Ik vroeg AI: ‘Ontleed de shampoo in ingredienten/ geuren en genereer een top 3 van aftershaves met dezelfde ingredienten’. Ik heb mijn aftershave na jaren tevergeefs testmonsters snuffelen, teruggevonden.

Analytisch vermogen
Ik ben een enorme generalist met ADD. Ik schrijf 10 boeken tegelijk en allemaal zijn ze nooit af. Komend jaar ga ik AI inzetten in datgene waar ik niet goed in ben en AI juist wel: het analytisch vermogen om punten op de I te zetten. Snel, effectief en scherp.

Eenzelfde voorbeeld. ‘Analyseer mijn 56 aanbevelingen op linkedIn en vertel mij waarom toehoorders mij een goede spreker vinden?’ Een minuut werk, waar ik zelf uren nodig zou hebben, in herhaling zou vervallen en tot een wollige tekst zou komen. Het is de reden dat mijn sprekersprofiel voor Sportspeakers.nl al lang op zich laat wachten en nu opeens klaar is. Een jaar procastrinatie opgelist in 1 minuut.

Idem voor webpagina’s. ‘Analyseer expeditionlife.nl en genereer een tekst voor [home], [over], [pers]’. ‘Zoek het internet af en genereer een overzicht van alle podcasts met Jan Fokke Oosterhof als gast, inclusief hyperlink en korte omschrijving’.

Lees mijn manuscript en genereer een covertekst van 250 woorden en 10 titels…

De mogelijkheden zijn oneindig. Wat me nu opvalt is het analytische vermogen en de creativiteit. Bovenstaande voorbeelden besparen mij honderden uren werk. Ik blijf de schrijver en de mens, maar AI zet voor mij punten op de I waar ik daar niet zo goed in ben.

Conclusie
Ik kom terug op mijn scriptie over kennismanagement. We maken een onderscheid tussen data, informatie en kennis. Data is rauw, informatie is data met betekenis en kennis is de capaciteit iets te doen met informatie. Dat laatste kan AI goed: iets doen met informatie. Resteert de vraag wat onze rol is? Volgens het boek blijven we the-human-in-the-loop. Wij zitten aan het stuur en wij bepalen WAT we met AI doen en HOE we het inzetten. Dat is wijsheid en daar ligt precies onze kracht. Achterover zitten en in de tijd die AI je bespaart je wijsheid laten gelden. AI inzetten om slimmer te werken. AI naar je pijpen laten dansen. Maar hoe je dat doet, haal je niet uit dit boek…

Hoop dat je je voordeel kunt doen met bovenstaande tips en anders gewoon een berichtje sturen. Of AI vragen…

Mijn volgende boek wordt: Me, Myself en AI van Sanne Cornelissen in de hoop dat ik concretere houvasten vind.

Wordt vervolgd…